ฝุ่น PM 2.5 หมายถึง ละอองฝุ่นที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน (micrometers) หรือ 0.0025 มิลลิเมตร ซึ่งเล็กมากถึง 40 เท่าของขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของขนาดฮาล์ฟะ หรือ PM 10 (ซึ่งมีขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน) และมีความอันตรายเนื่องจากมันสามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ง่ายมาก
และสามารถเข้าถึงทางเลือกสูงสุดของท่อลมที่หุ้มด้วยเยื่อบุผิวที่บางลงไปถึงลำพัดและภายในปอด ซึ่งทำให้มีความเสี่ยงที่สูงขึ้นในการทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ, โรคหัวใจ, และปัญหาสุขภาพอื่น ๆ
นอกจากนี้ฝุ่น PM 2.5 ยังสามารถเป็นตัวกลางสารพิษที่มากับฝุ่งละอองด้วย เช่น สารเคมีพิษ, เศษโลหะ, และสารก่อภูมิแพ้ ทำให้มีผลกระทบทั้งในระยะสั้นและระยะยาวต่อสุขภาพของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ดังนั้นฝุ่น PM 2.5 ถือเป็นปัจจัยที่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพมนุษย์ และการควบคุมและลดปริมาณฝุ่นเป็นสิ่งที่สำคัญเพื่อรักษาสุขภาพบุคลากรและประชากรทั่วไป

ที่มาของ ฝุ่น PM 2.5 มีต้นทางมาจากหลายแหล่งต้นทางที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมมนุษย์และธรรมชาติ
-
- การเผาไหม้: การเผาไหม้ของวัตถุทางธรรมชาติ เช่น การเผาป่า, การเผาสิ่งของจากการเกษตร, การเผาไหม้ขยะ, และการเผาไหม้เชื้อเพลิง เป็นแหล่งที่สำคัญที่สุดของฝุ่น PM 2.5
- การปล่อยจากรถยนต์: การใช้พลังงานจากรถยนต์ที่ใช้น้ำมันหล่อเหลวหรือดีเซล, รวมถึงรถมอเตอร์ไซค์, และยานพาหนะอื่น ๆ ที่มีการเผาน้ำมัน
- การปล่อยจากรถไฟ: การใช้พลังงานจากรถไฟที่เผาถ่านหินหรือน้ำมันหล่อเหลว
- การก่อสร้าง: การก่อสร้างที่ใช้เครื่องจักรและวัสดุก่อสร้างก็ที่สามารถสร้างฝุ่น PM 2.5 ได้
- โรงงานและโรงไฟ: กระบวนการการผลิตต่างๆ ของโรงงานที่ก่อให้เกิดควันต่างๆ ลอยขึ้นอากาศ หรือการใช้พลังงานจากแหล่งที่ไม่เป็นสีเขียว, เช่น น้ำมันหล่อเหลว, ถ่านหิน,
- ฝุ่นธรรมชาติ: ฝุ่นที่เกิดจากธรรมชาติ เช่น ฝุ่นที่สะสมในอากาศจากการเคลื่อนที่ของลม, ภูเขาไฟ, และไฟป่าที่เกิดขึ้นเอง
- กิจกรรมมนุษย์: การใช้พลังงานจากการเผาไหม้ในการทำอาหารต่างๆ หรือกิจกรรมอื่นๆ
การแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 เป็นกระบวนการที่ต้องการมาตรการร่วมกันทั้งทางบุคคล, รัฐ, และภาคเอกชน. นี่คือบางวิธีที่สามารถช่วยลดปัญหาฝุ่น PM 2.5
-
- ลดการใช้พลังงานที่ไม่เป็นสีเขียว: ส่วนหนึ่งของปัญหาฝุ่น PM 2.5 มีต้นทางมาจากการใช้พลังงานจากแหล่งที่ไม่เป็นสีเขียว การเปลี่ยนสู่พลังงานที่มีส่วนร่วมมากขึ้นจากแหล่งที่มีประสิทธิภาพสูง, ที่ไม่สร้างฝุ่น, เช่นพลังงานทดแทน, สามารถช่วยลดปริมาณฝุ่น PM 2.5
- ลดการเผาไหม้: การควบคุมการเผาไหม้ป่า, การเผาไหม้ทางการเกษตร, และกิจกรรมการเผาไหม้อื่น ๆ สามารถช่วยลดปริมาณฝุ่น PM 2.5 ที่มีต้นทางมาจากการเผาไหม้
- ควบคุมการใช้ยานพาหนะ: การส่งเสริมการใช้ทรัพยากรทางการขนส่งสาธารณะ, การใช้ยานพาหนะที่ใช้พลังงานที่สะอาด, และการส่งเสริมการใช้ยานพาหนะที่มีมาตรฐานการปล่อยสารมลพิษต่ำสามารถช่วยลดปริมาณฝุ่น PM 2.5
- พัฒนาเทคโนโลยีที่สะอาด: การสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีที่มีส่วนร่วมในการลดการปล่อยฝุ่น PM 2.5 จากกิจกรรมอุตสาหกรรมและการผลิต
- ปรับปรุงมาตรฐาน: การทำให้มาตรฐานการปล่อยสารมลพิษจากรถยนต์, โรงงาน, และกระบวนการอุตสาหกรรมเป็นมาตรฐานที่เข้มงวดมากขึ้น
- ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีทำลายฝุ่น: การส่งเสริมให้ธุรกิจและบุคคลทั่วไปใช้เทคโนโลยีทำลายฝุ่น PM 2.5 ในการทำความสะอาดอากาศ, เช่น การใช้เครื่องกรองอากาศ, ระบบละอองน้ำ, หรือเทคโนโลยีทำลายฝุ่นที่มีประสิทธิภาพ
การลดปัญหาฝุ่น PM 2.5 เป็นกระบวนการที่ต้องการความร่วมมือของทุกฝ่าย, นโยบายที่เข้มงวด, และการวางแผนที่รอบคอบ. การส่งเสริมการใช้พลังงานที่สะอาด, การควบคุมการเผาไหม้ และการนำเทคโนโลยีที่สะอาดมาใช้จะเป็นส่วนสำคัญในการลดปัญหานี้